BoekenplankC
Oreo

Oreo - Fran Ross

Verschenen bij uitgeverij Cossee, 2022

Als de Jiddisje mamme hoort, dat haar witte zoon Samuel Schwartz met de zwarte Helen Clark gaat trouwen, krijgt zij een hartinfarct, en als Helens vader hoort dat zijn dochter met een Jood samen is, bevriest hij ‘tot een half hakenkruis’. Jaren later gaat hun dochter Oreo op zoek naar haar Joodse vader in New York, met op zak niet veel meer dan een paar raadselachtige aanwijzingen die deze shmuck bij zijn vertrek uit Philadelphia heeft achtergelaten.

Ze verlaat het veilige nest van zwarte antisemieten, natuurhaters en buurtnymfomanen, en waagt zich in een wereld met Joodse racisten, dierenbeulen, pooiers, dekhengsten, en heel veel Samuel Schwartzen.

Oreo’s odyssee door Manhattan in de broeierige jaren zeventig ontvouwt zich als een superslimme en speelse feministische parodie op Theseus’ adembenemende avonturen. Pop, standard English, Jiddisj, black slang, Amerikaans- Frans en gangsta; recepten en advertenties – Oreo navigeert op haar intellectuele en emotionele kompas door taal en tijd en overleeft haar tocht door hemel en hel dankzij haar zelfbedachte vechtsport pit: niemand daagt haar ongestraft uit!

Recensies:

“Het boek is een hoogtepunt van black joy, een verhaal waarin de zwarte, vrouwelijke hoofdpersoon nu eens geen trauma doormaakt, maar volledig koerst op haar eigen kracht en intelligentie. De onverwachte, totaal originele manier waarop Oreo zich door het door rassenpolitiek gekenmerkte Amerika beweegt is uitgesproken feministisch, brutaal en glorieus incorrect.”

Ilse Josepha Lazaroms in De Groene Amsterdammer

“Dat literatuur wel degelijk een genot kan zijn, bewees Fran Ross in 1974, toen haar enige meesterwerk uitkwam. (…) Ross bespot de borstklopperij van de Hoge Cultuur en voor bijna elk type lezer valt er genoeg te genieten. Soms doet Oreo zelfs denken aan de Grote Drie uit de Nederlandse letteren!”

Daan Lameijer op Literair Nederland

“Het moet een monnikenwerk zijn geweest voor de vertaler om alle woordgrappen, dialecten, en toespelingen die Oreo rijk is om te zetten van het Amerikaans-Engels naar het Nederlands. (…) Anna Helmers-Dieleman is er met haar geestige woordvondsten meer dan in geslaagd het taalvernuft van Ross over te brengen.”

Martijn van Bruggen op Tzum

“Vijftig jaar na verschijning is het verhaal nog even fris en relevant. In haar knappe satire op de gesegregeerde Amerikaanse samenleving – toen nog meer dan nu – draait Fran Ross alle verwachtingen over identiteit, taal en verhalen binnenstebuiten, en neemt ze terloops de klassieke mythen op de hak. Zoals Oreo is, zo schrijft Ross: schaamteloos, bijdehand en volkomen onverschrokken.”

Viola Löhr in De Volkskrant